Skąd pochodzi topinambur
Topinambur pochodzi z Ameryki Północnej , dziko porasta okolice Krainy Wielkich Jezior. Do Europy i Azji przybył w XVII wieku. W Polsce pojawił się najpierw na warszawskich bogatych stołach. Pełnił wtedy taką rolę kulinarną, jak dzisiaj ziemniak. Jak wszystkie nowości kulinarne, początkowo nie był dostępny dla biedniejszych ludzi. Jednak szybko okazało się, że można go łatwo uprawiać, gdyż wsadzony do ziemi odnawia się każdego roku. Z czasem więc, stał się pożywieniem biednych ludzi. Uwielbiają go dziki i chętnie wykopują bulwy z ziemi. Doskonale sprawdza się w karmieniu zwierząt w gospodarstwach – kury, kaczki, gęsi, króliki, świnie, krowy, owce, kozy. Nie wymaga parowania ani gotowania, zwierzęta zjadają go na surowo.
W 1991 r. po raz pierwszy zarejestrowano topinambur w wykazie leków homeopatycznych. Na ziemiach polskich uprawiany jest od 1730 roku. Topinambur uratował w 1612 roku od śmierci głodowej kanadyjskich osadników, gdy zajęte przez nich tereny nawiedziła susza. Trzy lata później, papież poświęcił topinambur jako roślinę ratującą od chorób i głodu.
Jakie właściwości ma topinambur
Bulwy topinamburu nie gromadzą nadmiaru azotanów, które mogą powodować mutacje komórek i promować rozwój procesów nowotworowych.
Nie akumuluje metali ciężkich (nawet w miejscach o sztucznie zwiększonej zawartość ołowiu, kobaltu, niklu).
Nie gromadzi pierwiastków radioaktywnych.
Jakość bulw topinamburu jest niezależna od środowiska w którym rośnie.
Uprawy topinamburu nie potrzebują oprysków, gdyż nie atakują ich żadne szkodniki.
Topinambur może być spożywany przez kobiety w ciąży i w trakcie karmienia, szczególnie jest im polecany ze względu na bardzo wysoką przyswajalność magnezu, wapnia i żelaza oraz witamin.
Literatura podaje, że osoby uczulone na fruktozę powinny unikać spożywania bulw, gdyż inulina zawarta w topinamburze, w jelicie grubym fermentuje na cząsteczki fruktozy i wywołuje bardzo silne dolegliwości.
Regularne spożywanie topinamburu reguluje przemianę materii. Bulwy zawierają duże ilości inuliny, która w jelitach pełni rolę pożywki dla dobroczynnych bakterii w okrężnicy. Wspomaga trawienie, wchłanianie, oczyszczanie organizmu z pasożytów, bakterii, grzybów, toksyn, matali ciężkich. Zapobiega cukrzycy, powstawaniu komórek nowotworowych, chroni serce, naczynia krwionośne, nerki i wątrobę. Reguluje ph organizmu.
Jak topinambur wpływa na nasze zdrowie
- Stabilizuje poziomu cukru we krwi
- Obniża poziom cholesterolu
- Reguluje ciśnienie krwi
- Reguluje pracę przewodu pokarmowego,
- Oczyszcza i osłania wątrobę, serce i nerki
- Wysokie przyswajanie żelaza, wapnia i magnezu
- Pomaga pozbyć się metali ciężkich i toksyn pochodzenia organicznego, usuwa alkohol z krwi, oczyszcza nerki i wątrobę
- Wzmacnia odporność organizmu
- Działa przeciwstresowo, podnosi zdolność koncentracji
- Wpływa na biodostępność składników mineralnych: magnezu, wapnia, cynku i żelaza; lepsze ich wchłanianie przez co wpływa na właściwą mineralizację kości w okresie dojrzewania oraz menopauzy
- Łagodzi: objawy nietolerancji laktozy, alergie, nadwrażliwość jelita, depresje, migreny, reumatoidalne zapalenie stawów
- Odbudowuje i buduje mikroflorę jelita grubego, jest pożywką dla mikroflory bakteryjnej umożliwiającej prawidłowe trawienie i wchłanianie, uszczelnia jelita.
- Świerzy sok z bulw wspomaga leczenie wrzodów żołądka, chorób jelita grubego, hemoroidów, zapalenia spojówek, powiek i skóry oraz łuszczycy, owrzodzeń, bielactwa i oparzeń.
Z czego składa się topinambur
Bulwa topinamburu zawiera dużą ilość dobrze przyswajalnego żelaza (do 12 mg%), krzemu (do 8 mg%), cynku (do 500 mg%), magnezu (do 30 mg%),
Ponadto – potas (200 mg%), mangan (do 45 mg%) , fosfor (500 mg%), wapń (aż do 40 mg%).
Zawiera duże ilości witaminy C i B (B1, B2, PP, B5, B6)
Bulwy topinamburu zawierają dużo białka (3,2% w stosunku do suchej substancji) złożonego z 16 aminokwasów, w tym 8 egzogennych, które nie mogą być syntetyzowane przez ludzi. Te białka są bardzo podobne w strukturze do białka grasicy (grasicy), w związku z czym posiadają identyczne właściwości tych białek. Topinambur nie posiada fenyloalaniny natomiast posiada tyrozynę, dzięki czemu może być spożywany przez osoby obciążone fenyloketonurią.
Dla czego topinambur nie jest popularnym warzywem
Wiele osób pyta mnie dla czego tak zdrowe warzywo zostało wyparte przez mało wartościową ziemniaczaną bulwę. Nie znam żadnych badań na ten temat, ale jestem przekonana, że wynikło to z naszej tendencji do przejadania się. Ziemniaków zjadamy bardzo dużo i nie odczuwamy konsekwencji – głównie podnosi nam cukier we krwi, natomiast topinambur spożywany w dużej ilości u niektórych osób wywołuje gazy.
Topinambur spożywamy w ilości około 80g dziennie.
Osoby tolerujące topinambur mogą go zjadać znacznie więcej.
Skąd biorą się gazy po spożyciu topinamburu
Bulwa topinamburu zawiera inulinę, którą zjadają są w jelicie grubym przez nasze dobre bakterie. To zjadanie to proces fermentacji taki jak w kiszonych warzywach. Jest to proces wysokoenergetyczny, wyzwalający gazy. Jelito musi się przyzwyczaić do spożywania prebiotyków, dla tego ich regularne spożywanie powoduje, że reakcja na gazy ustępuje już po kilku dniach. Zjawisko wystąpienia dodatkowych gazów po spożyciu topinamburu obserwowane jest u niewielu osób i szybko mija. Gazy nie są problemem, jeśli regularnie spożywamy topinambur.
W przyrodzie występuje około 35 tysięcy inulin. Każda nich jest zbudowana inaczej. Różnią się składem i długością łańcucha oraz jego budową przestrzenną. Im bardziej skomplikowana inulina, tym trudniej jest przyswajana przez dobre bakterie.
Topinambur ma najkrótszy i najprościej zbudowany łańcuch inulinowy, ma też znikomą ilość wolnych cukrów. Indeks glikemiczny topinamburu wynosi 14.
